Miesiąc: listopad 2022

Zielone inwestycje wzrosły trzykrotnie

 Grupa Ignitis dokonała w tym roku rekordowo wysokich inwestycji, które wzrosły prawie trzykrotnie i osiągnęły kwotę 367,8 mln euro. Portfel tzw. zielonej generacji został powiększony o około 1,9 GW do 3,3 GW – w tym 0,3 GW w Polsce. Od końca 2021 roku Grupa powiększyła portfel OZE o około 1,9 GW do 3,3 GW – z czego na Litwie – 2,0 GW, w Polsce – 0,3 GW, a na Łotwie – 1,0 GW.

Zarząd Grupy Ignitis podjął decyzję o reinwestowaniu całego dodatkowego zysku wypracowanego w tym roku z zielonych mocy wytwórczych w budowę nowej infrastruktury energetycznej na Litwie. Tym samym dodatkowy zysk z OZE za 2022 r. nie zostanie skierowany na zwiększenie dywidendy za 2022 r., ale zostanie reinwestowany w celu przyczynienia się do zielonej transformacji.

Wzrost kapitału obrotowego netto

 Kapitał obrotowy netto Grupy wzrósł o 582,3 mln EUR w porównaniu do 31 grudnia 2021 r. i osiągnął poziom 1 068,7 mln EUR. Wzrost kapitału obrotowego netto doprowadził do znacznie gorszego, tj. ujemnego wolnego przepływu środków pieniężnych w wysokości 626,6 mln EUR.

Tylko niewielka część dodatkowego kapitału obrotowego netto została sfinansowana przez zwiększony Skorygowany EBITDA, a większość została pokryta przez dodatkowe zaciągnięcie kredytu poprzez zabezpieczenie umów linii kredytowej w łącznej wysokości około 719 mln EUR (599 mln EUR na dzień 30 września 2022 r.). Spowodowało to wzrost zadłużenia netto do 1,5 mld EUR.

Głównymi przyczynami tej sytuacji były niższe ceny energii zawarte w regulowanych taryfach dla klientów w porównaniu do rzeczywistych cen rynkowych oraz wstrzymanie zakupów gazu ziemnego od Gazpromu i zastąpieniem go ładunkami LNG od początku kwietnia 2022 roku.

Rozwój biznesu

 Realizacja portfela projektów przebiega zgodnie z planem, z niewielkim opóźnieniem w farmie wiatrowej Możejki (COD przesunięte na II kw. 2023 z I kw. 2023 r.) ze względu na problemy z dostępnością sieci w Polsce, oczekiwana moc portfela i CAPEX polskiego portfela fotowoltaicznego II są dostosowywane odpowiednio do około 40 MW (z 80 MW) i do 30 mln EUR (z 50 mln EUR).

Za I połowę 2022 r. Grupa Ignitis wypłaciła dywidendę w wysokości 0,624 EUR na akcję, co odpowiada 45,2 mln EUR. Po dobrych wynikach segmentu tzw. zielonej generacji  Grupa oczekuje, że prognoza skorygowanego zysku EBITDA na 2022 r. znajdzie się w przedziale 420-460 mln EUR.

Grupa Ignitis została oceniona przez agencję ratingową ISS i otrzymała ocenę „C”, co plasuje ją na 6. miejscu wśród firm użyteczności publicznej w zakresie zarządzania najistotniejszymi ryzykami ESG.

Odnawialne źródła energii dynamicznie rozszerzają się po kraju. W przeciągu kilku lat rozpocznie się w Polsce również budowa elektrowni jądrowej. Polski rząd zadecydował, że dostawcą  tej technologii dla pierwszej w kraju elektrowni będzie amerykańska firma Westinghouse. Przedsiębiorstwo liczy, że Polacy także w przypadku kolejnej budowanej elektrowni podobnie zdecydują się na amerykańską technologię.

Amerykanie nie tylko chcą rozwijać technologię jądrową w Polsce, ale maja również w planach stworzenie centrum szkoleniowego, które wykształci kompetentną kadrę w sektorze energetyki atomowej oraz odnawialnych źródeł energii. Plan przewiduje nawiązanie współpracy z uczelniami wyższymi, w celu opracowania specjalnych programów studiów, kształcących przyszłych ekspertów. Prócz szkoleń zgodnie z wstępnymi założeniami przewidywane są liczne kursy i szkolenia specjalistyczne.

Transformacja kraju w obszarze energetyki to wdrażanie wydajnych i czystych technologii. Nieodłączną częścią w ich rozwoju jest odpowiednie zaplecze ich specjalistów. Kluczem do tworzenia nowej i neutralnej Polski są kompetentni fachowcy, których obecnie dostrzegany jest deficyt na rynku pracy. W kraju wciąż brakuje ekspertów z branży turbin wiatrowych offshore, magazynowania energii, elektromobilności, czy technologii wodorowej, a także pracowników technicznych, jak monterów, czy spawaczy. Pomysł ze strony Amerykanów, znakomicie wpisuje się w lukę polskiej gospodarki.

#OZE #elektrowniajadrowa #atom #elektrowniaatomowa #energia #energetyka

Pierwszy dzień konferencji rozpoczęła debata „Szczyt Włodarzy Miast – analiza naszej sytuacji”, w której wzięło udział czterech prezydentów miast, w tym miasta Tarnowa, Ostrowa Wielkopolskiego, miasta Olsztyna, czy miasta Legnicy. Następnie odbyły się kolejne merytoryczne dyskusje na temat:

1. Smart zarządzanie.
2. Transformacja sektora energii z perspektywy JST.
3. Rozwiązania dla eko-miast.
4. Oszczędności poprzez technologie.
5. Miasto na krawędzi.
6. Data economy w mieście.

W bloku tematycznym „Funkcjonowanie samorządów i energetyka” poruszono m.in. kwestię kryzysu energetycznego, z którym musimy się obecnie mierzyć. Prelegenci wypowiedzieli się na temat modernizacji oświetlenia wewnętrznego i zewnętrznego, które na dzień dzisiejszy są odpowiedzią na wzrost cen energii elektrycznej. Odpowiedziano również na pytanie, czy redukcja zużycia energii w samorządach musi skutkować pogorszeniem bezpieczeństwa i komfortu mieszkańców. W związku z tym przedstawiciele miast dotknęli m.in. tematu wyłączenia lamp w poszczególnych rejonach miasta oraz całkowite zastępowanie tradycyjnego oświetlenia miejskiego, lampami LED w celu oszczędności kosztów energetycznych miasta i byciu bardziej ekologicznym.

Drugi dzień konferencji poświęcony był następującym blokom tematycznym:

1. Holistyczne podejście do transportu.
2. Jak usprawnić i zabezpieczyć funkcjonowanie systemów miejskich?
3. Smart oszczędzanie z perspektywy mniejszego miasta.
4. Human Smart City jako organizm.

Podczas pierwszego panelu drugiego dnia konferencji skupiono się na zrównoważonym transporcie. Miasta przywiązują coraz większą uwagę do ograniczania CO2, w związku z czym inwestują w ładowarki dla samochodów elektrycznych, budują obwodnice w celu zmniejszania smogu w centach miast, czy inwestują w bezpieczne systemy parkowania zarówno dla samochodów osobowych, jak i dla rowerów, czy hulajnóg. Poruszono także kwestię rozbudowywania infrastruktury w dużych miastach w celu popularyzacji innych środków transportu niż auta osobowe.

Nasz portal www.TOP-OZE.pl po raz kolejny był partnerem medialnym jednego z najważniejszych wydarzeń. Czujemy się wyróżnieni, że mogliśmy być częścią tak wartościowego wydarzenia w kontekście rozwoju polskich miast, w tym także pod względem transportu, czy energetyki.

#OZE #Energetyka #Transformacja #Elektromobilność #Transport #SmartCity2022 #SCF2022

Urban Laby i inkubatory przedsiębiorczości

Urban lab, nazywany również miejskim laboratorium, to bardzo szerokie pojęcie. Najprościej mówiąc jest instrumentem służącym do planowania i implementacji różnorodnych rozwiązań w miejskiej polityce. To także platforma współpracy, gdzie projekty poddawane są planowaniu, wdrażaniu i testowaniu, przy jednoczesnym aktywnym udziale społeczności danego miasta.

Urban Laby charakteryzuje wdrażanie rozwiązań poprawiających życie mieszkańców, a lwia część pomysłów i inwestycji ściśle wiąże się z nowoczesnymi technologiami. Urban Laby wyróżniają się wśród innych pomysłów i koncepcji tym, że w cały proces zaangażowanych jest wiele stron. A zatem O planowaniu i implementacji nowych rozwiązań decydują wspólnie mieszkańcy, przedsiębiorcy, władze lokalne, a także zespoły naukowe.

Funkcjonowanie Urban Labu jest wieloetapowe. Na początku diagnozowany jest problem czy potrzeba, następnie opracowywane są rozwiązania, a dalej – testowane. Dopiero w momencie weryfikacji skuteczności danego rozwiązania jest ono wdrażane na szeroką skalę w danym miejscu. Na całym świecie Urban Laby cieszą się coraz większą popularnością. Na naszym rodzimym podwórku także funkcjonują już takie instrumenty, jednak trudno na razie mówić o szerokiej skali. Jednak doświadczenia zdobyte w innych państwach mogą posłużyć polskim pomysłodawcom za księgę „dobrych praktyk”. Wnioski płynące z działalności światowych Urban Labów dowodzą także, że do ich funkcjonowania nie wymagana jest rozbudowana infrastruktura czy duże nakłady pieniężne.

Oczekiwania mieszkańców miast, pogłębiający się kryzys klimatyczny czy obecna trudna sytuacja związana z kryzysem energetycznym sprawiają, że Urban Laby wydają się być idealnym narzędziem do opracowywania i wdrażania innowacji, które przybliżą polskie miasta do idei Smart City.

Inkubatory przedsiębiorczości

Inkubatory przedsiębiorczości to podmioty, dzięki którym innowacyjne pomysły mogą zostać wdrożone w życie. Zadaniem inkubatorów jest wspieranie rozwoju przedsiębiorstw, a ich pomoc kierowana jest do pomysłowych osób, które nie mają jeszcze środków lub odpowiedniej wiedzy biznesowej do prowadzenia działalności gospodarczej. Dzięki współpracy z inkubatorem przedsiębiorczości, stawiający swoje pierwsze kroki w biznesie nie muszą rzucać się na głęboką wodę i brać na swoje barki szeregu spraw związanych z prowadzeniem firmy. Inkubator przedsiębiorczości umożliwia nam swobodne działanie w swoich ramach, dzięki czemu możemy realizować nasz pomysł, bez faktycznego zakładania przedsiębiorstwa. Jest to doskonały pomysł dla tych, którzy z różnych powodów obawiają się ryzyka czy niepowodzenia.

Czym w praktyce zajmują się Urban Laby w polskich miastach?

Jak wspomnieliśmy już wcześniej, Urban Laby w naszym kraju nie są jeszcze tak rozwinięte jak w innych krajach Europy czy świata. W tym momencie można wyróżnić dwa Urban Laby. Jeden funkcjonuje w Gdyni, a drugi – w Rzeszowie. Oba te instrumenty istnieją w ramach projektu, który współfinansuje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Wspomniane Urban Laby merytorycznie wspiera i koordynuje

Instytut Rozwoju Miast i Regionów. Mimo, iż tego typu instrumentów jest bardzo niewiele, to te, które już są, działają z rozmachem i dają nadzieję na dalszy rozwój Urban Labów w kolejnych polskich miastach.

Czym w praktyce zajmują się gdyński i rzeszowski Urban Lab?

Celem obu są działania na rzecz mieszkańców, jednak ich działalność delikatnie się różni. Rzeszowski Urban Lab postawił na rozwój innowacji technologicznych, co bezpośrednio wiąże się ze specjalizacją Podkarpacia (Dolina Lotnicza czy przemysł wysokich technologii). Z drugiej strony, rzeszowski Urban Lab tworzy także innowacje społeczne.

Charakterystycznym elementem Urban Labu w Rzeszowie są hackatony, które początkowo kierowane były do programistów i innych osób związanych z projektami. Aktualnie „hackaton” jest już pojęciem o wiele szerszym i świetnie wpisuje się w idee Urban Labów. „Hackaton” to połączenie angielskich słów: „hacking” oraz „marathon”. To krótkoterminowe działanie, w którym uczestnicy spotykają się, aby poszukać rozwiązań bieżących problemów i wyzwań w przyjaznym środowisku. Warto podkreślić, że w hackatonach podkreślana jest zdrowa i uczciwa konkurencja. Takie podejście pozwala uruchomić kreatywność, która jest niezwykle ważna podczas dążenia do satysfakcjonujących rozwiązań.

Poza hackatonami, w ramach Urban Labu w Rzeszowie organizowane są ciekawe warsztaty tematyczne, zarówno stacjonarnie, jak i online. Wszelkie wydarzenia mają na celu wypracowanie nowych pomysłów i rozwiązań, opartych o dane miejskie. Ważną grupą społeczną dla działań podkarpackiego Urban Labu są najmłodsi. Pracownicy Urban Labu organizują więc warsztaty i spotkania dla dzieci, a także „kids hackatony”, podczas których starają się zainteresować dzieci naukami ścisłymi i najnowocześniejszymi technologiami.

Z kolei gdyński Urban Lab skupia się na działaniach związanych z adaptacją miasta do zmian klimatycznych, rozwojem społeczeństwa obywatelskiego czy w ostatnim czasie – adaptacją do powrotu do rzeczywistości po pandemii COVID-19. W ramach Urban Labu w Gdyni funkcjonuje z powodzeniem „Urban Cafe” – jest to swoiste forum debaty publicznej, organizujące różnorodne wydarzenia on-line.

Jak widać, Urban Laby prowadzą działania na rzecz innowacyjnych badań, ale także rozwoju, wzmacniania kapitału społecznego, oddolnych transformacji czy wdrażania różnorodnych rozwiązań, których celem jest poprawa życia i komfortu mieszkańców. Co ciekawe, jak pokazują doświadczenia innych światowych miast, do wdrażania zmian niekoniecznie niezbędne są duże fundusze. W dużej mierze liczy się dobry pomysł, odpowiadający na bieżące problemy czy potrzeby.

Smart City dla mieszkańców – start-upy, oparte o najnowocześniejsze technologie

Smart city, czyli koncepcja inteligentnego miasta nie może istnieć bez nowoczesnych technologii. Współcześnie w wielu miastach stosowane są już rozwiązania w oparciu o technologie, a rozwój tego kierunku w następnych latach będzie się jedynie zwiększał. Główną cechą Smart City jest z jednej strony wykorzystywanie rozwiniętej technologii do optymalizacji elementów składowych miasta. Przede wszystkim mowa tutaj o takich obszarach, jak mobilność, transport, ochrona środowiska czy systemy telekomunikacji. Z drugiej strony, inteligentne miasto opiera się nie tylko na technologiach, ale również na czynniku ludzkim. W związku z tym, niezbędne jest doskonałe zarządzanie przez kompetentne osoby, a także inwestowanie w kapitał ludzki i edukację. Smart City powinno ułatwiać codzienne funkcjonowanie mieszkańcom. Na liście najbardziej inteligentnych miast świata obecnie znajduje się m.in. Londyn, Nowy York, Paryż, Amsterdam czy Wiedeń. Jednak w Polsce również nie brakuje już miast, w których sukcesywnie realizowana jest idea Smart City. Wyróżnić tutaj można przede wszystkim Warszawę i Wrocław.

Technologią, która nierozerwalnie łączy się z ideą Smart City jest IoT, czyli Internet rzeczy. Jest to sieć połączonych ze sobą inteligentnych urządzeń, które zbierają, przetwarzają i wymieniają między sobą kluczowe informacje za pomocą sieci. Do urządzeń IoT sieci grid dostarczane mogą być dzięki komunikacji 5G, SigFox czy LoRa. Działalność dzisiejszych start-upów dla miast opiera się przede wszystkim na technologiach. Aplikacje, urządzenia czy usługi mogą pomagać w wielu obszarach: zarządzaniu oświetleniem, miejscami parkingowymi, transportem publicznym czy badaniach jakości powietrza.

Poza wspomnianym IoT, start-upy dla miast opierają swoje idee i rozwiązania na takich technologiach, jak sztuczna inteligencja, big data, uczenie maszynowe, cloud computing czy rozszerzona i wirtualna rzeczywistość.

Spółki wspierające alternatywną mobilność

W dobie zagrożeń związanych ze zmianami klimatycznymi, oczekiwań mieszkańców i koncepcji zrównoważonego rozwoju, ważnym aspektem w miastach są alternatywne rozwiązania w zakresie mobilności. Mają one na celu ograniczanie ruchu samochodowego, co ma przyczyniać się do zmniejszania zanieczyszczeń powietrza. Alternatywne rozwiązania dotyczące mobilności to między innymi stawianie na samochody elektryczne, rowery, hulajnogi czy działania zachęcające do korzystania z transportu publicznego. Alternatywna mobilność powinna być bezpieczna, zrównoważona i odpowiadać na potrzeby mieszkańców miast. Poza ograniczeniem emisji CO2, zadaniem alternatywnej mobilności jest także usprawnienie ruchu w mieście. To z kolei wpisuje się w trend Smart Cities, do których polskie miasta małymi krokami dążą. Planowane i wdrażane rozwiązania z zakresu alternatywnej mobilności powinny dotyczyć wszystkich – pieszych, rowerzystów, kierowców i pasażerów.

Jedną ze spółek z polskim kapitałem, której działanie koncentruje się na elektromobilności jest firma Barel Poland. Jest to wiodący producent elektroniki użytkowej w Europie. Ważną gałęzią firmy są pojazdy elektryczne – hulajnogi i rowery. Popularyzując elektromobilność firma pośrednio przyczynia się do ograniczenia emisji spalin, a także zmniejszania korków na ulicach miast. Z kolei firma Dott, posiadająca siedzibę w Amsterdamie, ale prowadząca działalność m.in. w Polsce, oferuje przejazdy hulajnogami, rowerami i skuterami elektrycznymi i jest jednym z największych europejskich graczy, jeśli chodzi o alternatywną mobilność.

Podsumowując, idea Smart City to bez dwóch zdań coś, do czego powinny dążyć polskie miasta. Mimo wielu ograniczeń co rusz pojawiają się przedsiębiorstwa i start-upy, pragnące realizować pomysły przybliżające Polskę do inteligentnych miast. Większość inicjatyw opiera się siłą rzeczy na nowoczesnych technologiach, ale nie można tutaj zapominać o jakże ważnym czynniku ludzkim. Pozostaje mieć nadzieję, że nasz kraj, w ślad za innymi światowymi państwami, coraz śmielej będzie rozwijał Urban Laby, aby połączone siły obywateli, przedsiębiorstw, władz czy inwestorów, mogły prowadzić nas ku rozwojowi Smart Cities.

Więcej na: https://smartcityforum.pl/lp/lpm/

„Pomagamy start-upom i już rozwiniętym firmom z Polski i Europy Środkowej osiągnąć globalny sukces. Dzięki temu nasz region ma szansę stać się światowym hubem innowacji, również w sektorze bateryjnym” – podkreśla Marcin Wasilewski, Prezes EIT InnoEnergy w Europie Środkowej.

Zaangażowanie ze strony EIT InnoEnergy pozwoli spółce Prime Batteries Technology zwiększyć potencjał produkcji do poziomu 2 GWh w 2024 roku oraz do 8 GWh w 2026 roku, a także przyciągnąć do zespołu nowe talenty. Atutem Prime jest wieloletnie doświadczenie w produkcji baterii do samochodów, sieci przesyłowych oraz instalacji elektrycznych. Aż 80 proc. wartości dodanej jest generowane wewnątrz spółki w oparciu o własne, zintegrowane procesy wytwarzania ogniw, pojedynczych modułów i całych pakietów bateryjnych, a także systemów magazynowania energii ESS. Produkty spółki znalazły już odbiorców na wielu rynkach, m.in. w Polsce, ale też w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Norwegii, Hiszpanii, Chorwacji, Słowenii i Turcji.

„Aktywnie inwestujemy w elektryfikację Europy, co pozwala wzmacniać bezpieczeństwo energetyczne całego kontynentu i przyśpieszać jego zieloną transformację. Stale poszukujemy najlepszych technologii oraz najbardziej obiecujących firm, które wspieramy w rozwoju” – podkreśla Diego Pavia, Dyrektor generalny EIT InnoEnergy.

EIT InnoEnergy jest jednym z największych na świecie inwestorów w innowacje w obszarze zrównoważonej energii, w tym magazynowania energii. Do portfolio funduszu należy m.in. polska spółka The Batteries, która opracowała przełomową technologię niskokosztowej produkcji cienkowarstwowych baterii, wykorzystywanych m.in. w smartfonach. Z kolei spółka Northvolt, która także jest wspierana przez EIT InnoEnergy, realizuje na terenie Pomorskiego Centrum Inwestycyjnego największą w Europie fabrykę bateryjnych magazynów energii.

EIT InnoEnergy jest też siłą napędową Europejskiego Sojuszu na rzecz Baterii (EBA), skupiającego ponad 700 partnerów zaangażowanych w cały łańcuch wartości w sektorze bateryjnym. W Polsce działa m.in. EBA Academy – program mający na celu podnoszenie kwalifikacji kadr branży magazynowania energii oraz powiązanych sektorów. Stałe wzmacnianie kompetencji obecnych i przyszłych pracowników w obszarze projektowania, produkcji, rozwoju oraz testowania systemów bateryjnych sprawi, że Polska zyska na globalnym rynku magazynowania energii istotne przewagi konkurencyjne.

„Europa Środkowa ma szansę stać się globalnym hubem innowacji w sektorze bateryjnym, którego rozwój ma kluczowe znaczenie dla przyszłości elektrycznej motoryzacji. Popyt na baterie znacznie przewyższa aktualny potencjał produkcyjny europejskich rynków, które są dziś silnie uzależnione od importu niezbędnych do produkcji baterii surowców, w tym pierwiastków ziem rzadkich. Dlatego strategia UE zakłada szybkie nadrobienie zaległości na wszystkich etapach łańcucha dostaw – od wydobycia metali, przez produkcję baterii, po recykling. Jako EIT InnoEnergy realizujemy w sektorze bateryjnym ambitny program edukacyjny i inwestycyjny, dzięki czemu zarówno start-upy, jak i już rozwinięte firmy z Polski i Europy Środkowej mogą osiągnąć globalny sukces” – podkreśla Marcin Wasilewski, Prezes EIT InnoEnergy w Europie Środkowej.

Aktualne szacunki wskazują, że tylko w ciągu najbliższych czterech lat wartość globalnego rynku baterii zwiększy się dwukrotnie. Do 2025 roku wartość europejskiego ekosystemu związanego z sektorem bateryjnym ma osiągnąć poziom 250 mld euro. Zgodnie z przyjętą przez UE strategią, Europa ma stać się do tego czasu drugim po Chinach producentem baterii na świecie.

Wydarzenie gromadzi decydentów szczebla krajowego, administracji samorządowej oraz znanych ekspertów z branż takich jak: transport, budownictwo, bezpieczeństwo, energetyka, zarządzanie danymi, czy również usług publicznych. To sprawia, że Smart City Forum jest zdecydowanie najważniejszą w Polsce inicjatywą poświęconą inteligentnym miastom w takiej skali i z takim zapleczem merytorycznym.

Nowe podejście do projektowania przestrzeni użyteczności publicznej. Trendy w architekturze i nowoczesnej urbanistyce

Zmiany w podejściu do ekologii, związane z coraz większym zanieczyszczeniem miast, w połączeniu z ogromnym postępem technologicznym sprawiają, że jesteśmy świadkami transformacji urbanistycznej. Życie na mocno zurbanizowanych terenach ze względu na procesy klimatyczne i gospodarcze staje się coraz trudniejsze. Zadaniem projektantów jest wyznaczanie trendów, które z jednej strony pozytywnie wpłyną na dobrostan mieszkańców, a z drugiej – na środowisko naturalne. Wiele globalnych problemów dotyka nas lokalnie, a dobrostan ludzi zależny jest od wielu czynników, na które realnie wpływają projektanci i planiści.

Dwa główne trendy w nowoczesnej urbanistyce to ekologia i wykorzystywanie nowoczesnych technologii. Zrównoważone budownictwo oznacza, że budynki są ekologiczne nie tylko w trakcie ich używania, ale również podczas projektowania, budowy i ewentualnej utylizacji. Odpowiednia droga projektowa zwraca się zatem ku zeroemisyjnym i zero-energetycznym budynkom, na każdym etapie ich „życia”. Nie można tutaj zapominać także o komunikacji – zarówno na osiedlach, jak i w przestrzeniach miejskich coraz częściej stawia się na promocję ruchu rowerowego i pieszego, a na ograniczanie ruchu samochodowego.

Z kolei jeśli chodzi o wykorzystywanie nowoczesnych technologii, kluczem jest wykorzystywanie jej już na etapie projektowym. Za pomocą różnorodnych narzędzi można symulować i planować rozwiązania, które odpowiedzą na współczesne wyzwania i potrzeby mieszkańców. Narzędzia informatyczne pozwalają m.in. symulować zyski płynące z energii słonecznej, opracowywać ochronę przeciwwiatrową czy dbać o odpowiedni poziom hałasu. Ciekawym rozwiązaniem jest także symulacja cyklu obiektu w przestrzeni wirtualnej. Umożliwia ona analizę kosztów związanych z całym cyklem życia budynku.

Jak projektuje się teraz przestrzeń miejską? Jakie są trendy?

„Odpowiedź na tak postawione pytanie nie jest łatwa i niestety zależy od wielu czynników. Kluczowe znaczenie odgrywają w tym przypadku funkcje przypisane danej przestrzeni miejskiej, jej lokalizacja, czy też istniejące uwarunkowania techniczne. Inne założenia towarzyszyć będą obszarom przemysłowym, inne mieszkaniowym, a jeszcze inaczej podchodzić będziemy do stref rekreacyjno-wypoczynkowych, czy turystycznych. Rozwijając silnie zurbanizowaną przestrzeń śródmiejską napotkamy wiele ograniczeń architektonicznych bądź technicznych, które z kolei rzadziej pojawiać się będą na terenach peryferyjnych. W przypadku obiektów zabytkowych oraz stref ochrony konserwatorskiej odrębną sprawą jest uzgodnienie planowanych działań z właściwym miejscowo konserwatorem zabytków. W każdym z tych przypadków należy jednak zwrócić uwagę na kilka uniwersalnych zasad, które winny leżeć u podstaw projektowania przestrzeni miejskiej. Zaliczam do nich, po pierwsze, wysoką dostępność komunikacyjną z priorytetem dla publicznej komunikacji zbiorowej oraz alternatywnych form przemieszczania się – pieszo i rowerem. Krótki czas przejazdu i wygoda przemieszczania się są obecnie jednym z najistotniejszych czynników warunkujących jakość życia w mieście. Wobec wzrastającego zatłoczenia na drogach, problemów z parkowaniem pojazdów centrach miast, uprzywilejowanie komunikacji zbiorowej oraz pieszo-rowerowej ma kluczowe znaczenie w organizowaniu przestrzeni miejskiej. Drugą, bardzo ważną determinantą rozwoju współczesnych miast jest ochrona środowiska. W tym przypadku mam na myśli zarówno dbanie o harmonijny rozwój zielni miejskiej i zapewnienie odpowiedniej powierzchni biologicznie czynnej, jak również zagospodarowanie i zatrzymanie wód opadowych. Stosując tego typu rozwiązania ograniczymy negatywne skutki zmian klimatu przejawiające się w zjawiskach miejskiej wyspy ciepła, nawalnych deszczy, czy susz. Osiągniemy również korzyści ekonomiczne wykorzystując wodę deszczową do utrzymania zieleni miejskiej oraz zniwelujemy opłaty z tytułu jej odprowadzania do kanalizacji deszczowej. Trzecim czynnikiem warunkującym nowoczesne projektowanie przestrzeni w miastach jest jej funkcjonalność, bezpieczeństwo i dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. Bardzo ważne jest przy tym tzw. „wyprzedzające myślenie”, polegające na przewidywaniu trendów rozwojowych, w tym dotyczących nowych technologii, znajomości oczekiwań mieszkańców, obserwowaniu zamian w ich postawach społecznych, konsumpcyjnych, czy zawodowych. Przykładem może tu być chociażby dynamiczny rozwój elektromobilności determinujący zapotrzebowanie na infrastrukturę ładowania pojazdów. Rewitalizacja atrakcyjnych połączeń kolejowych w obszarze funkcjonalnym miasta wymaga tworzenia centrów przesiadkowych, a stale rosnąca świadomość zdrowego stylu życia wśród mieszkańców wymaga nowoczesnej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, w tym rowerowej. Ponad wszelką wątpliwość likwidowane być muszą wszelkie bariery architektoniczne, a dostępne technologie winny wspierać osoby z niepełnosprawnościami w korzystaniu z infrastruktury miejskiej. Takie podejście wymaga nie tylko pogłębionych analiz dostępnych danych, czy wykorzystania nowoczesnych narzędzi planistycznych, lecz przede wszystkim, pogłębiania procesów partycypacyjnych i konsultacyjnych, które leżą u podstaw bieżących procesów smart w zarządzaniu miastem. – mówi Tadeusz Krzakowski, Prezydent Miasta Legnicy.

Przestrzeń miejska służy jej mieszkańcom, winna być zatem dla nich „czytelna”, funkcjonalna, bezpieczna i atrakcyjna, a infrastruktura w niej zlokalizowana dostępna oraz odpowiadająca ich faktycznym oczekiwaniom i potrzebom. Dlatego w projektowaniu przestrzeni miejskiej niezbędny jest otwarty dialog z mieszkańcami oraz konieczność zawarcia swoistego rodzaju kontraktu społecznego w celu pogodzenia często odmiennych interesów poszczególnych użytkowników miasta, np. kierowców i rowerzystów, czy młodzieży i seniorów. Rozbieżności w stosunku do oczekiwanych kierunków rozwoju miasta jest znacznie więcej, stąd też oprócz zrównoważonego projektowania przestrzeni miejskiej niezbędne jest podejmowanie działań dotyczących budowania świadomości mieszkańców w zakresie celów, potrzeb i korzyści oraz uwarunkowań prawnych i technicznych podejmowanych działań”. – dodaje Prezydent Miasta Legnicy.

Przykłady przyjaznej przestrzeni miejskiej: konkretne dobre rewitalizacje, ucieczka od betonozy i zazielenianie miast

Przyjazna przestrzeń miejska powinna być zaprojektowana w zgodzie z naturą i odpowiadać na potrzeby mieszkańców. To taka przestrzeń, do której chętnie się wraca, spędza czas, pracuje i odpoczywa. W ostatnich latach w kreowaniu miejskiej przestrzeni duże znaczenie ma placemaking, czyli nadawanie nowego życia zapomnianym bądź zaniedbanym wcześniej miejscom. Dobry projekt jest podstawą udanej rewitalizacji. Powinien uwzględniać elementy tożsamościowe czy historyczne danego miejsca, ale jednocześnie świetnie wpisywać się w krajobraz przestrzeni. Z jednej strony rewitalizacja musi uwzględniać autentyczność miejsca, a z drugiej – być doskonale zaadaptowana do pełnienia nowych funkcji dla mieszkańców i odwiedzających. W ostatnich latach w Polsce z sukcesem dokonano kilku wartościowych rewitalizacji, które pozwoliły zachować tożsamość historyczną, a jednocześnie służyć ludziom. Można tutaj przytoczyć takie przestrzenie, jak: Browary Warszawskie, łódzka Manufaktura, katowicka Strefa Kultury, bydgoska Wyspa Młyńska czy gdańskie Dolne Miasto.

Mimo, iż w wielu miastach stworzono miejsca pozbawione zieleni, trend przyjaznej przestrzeni miejskiej zakłada zazielenianie i ucieczkę od betonozy. Postępujące zmiany klimaty wymuszają odbetonowanie miast, a do tego potrzebne są realne działania. Zazielenianie miast jest jedną z ważniejszych broni w walce z kryzysem klimatycznym, jednak do pogodzenia są takie kwestie, jak coraz większa liczba ludności, inwestycje komercyjne i potrzeby mieszkańców. Co ciekawe, nowoczesne technologie mogą ułatwić urbanistom i projektantom zazielenianie miast. Do tej pory możliwe to było za pomocą mapowania stanu drzew, co było żmudnym, długim i kosztownym procesem, nie zawsze dokładnym. Nowoczesne technologie umożliwiają dzisiaj wykonywanie zdjęć satelitarnych i wykorzystywanie sztucznej inteligencji do mapowania drzewostanu w danej przestrzeni. Wprawdzie rozwiązanie to testowane jest przede wszystkim na ten moment za oceanem, to jest to trend, który powinien być brany pod uwagę podczas planowania przestrzeni miejskiej przez urbanistów. Tym bardziej, że systematycznie pojawiają się nowe rozwiązania z zakresu ekologii, wykorzystujące sztuczną inteligencję i cyfrowe technologie. Wydaje się, że wystarczy po nie jedynie sięgnąć i w odpowiedni sposób zaimplementować.

Strategie w projektowaniu przestrzeni miast przyszłości: technologie cyfrowe, proptech, inteligentne budynki efektywne energetycznie

Miasta przyszłości muszą być z jednej strony przyjazne mieszkańcom, a z drugiej – być też efektywne kosztowo. Współcześni urbaniści powinni kierować się strategią, w której pierwsze skrzypce odgrywa bezpieczeństwo i komfort mieszkańców, odzyskiwanie przestrzeni dla pieszych, rewitalizacje zapomnianych lub zaniedbanych miejsc, nacisk na transport rowerowy i publiczny. Ważnym elementem strategii powinna być tzw. strategia rozwoju do wewnątrz, a zatem ograniczanie rozrostowi przedmieść, co łączy się z wspomnianymi rewitalizacjami, dogęszczaniem istniejącej zabudowy i wykorzystywaniem istniejącej już infrastruktury. Istotnymi elementami strategii w projektowaniu miast przyszłości powinno być również planowanie parkingów (wpływa to na decyzje transportowe mieszkańców) czy zwracanie się do centrów miast. Tutaj znowu powrócimy do rewitalizacji, która umożliwia ożywianie ważnych punktów miasta i rozwijanie pełnionych przez nie funkcji. Warto tutaj jednak podkreślić, że nie chodzi wyłącznie o rewitalizację budynków, ale zmiany muszą iść dalej – obejmować działania aktywizujące dany obszar i być maksymalnie funkcjonalne.

W kreowaniu przyjaznych przestrzeni, ale także miejsc do mieszkania, powinny urbanistom i projektantom pomagać wspomniane technologie cyfrowe, pozwalające na prototypowanie inwestycji, jak również na tworzenie wirtualnych modeli 3D, co pozwoli na ograniczanie kosztów oraz ich planowanie w przyszłości.

Ważnym elementem inteligentnej energetyki siłą rzeczy są inteligentne budynki, a także smarthomes, które coraz częściej można już spotkać w ofertach deweloperów. Wysoko zaawansowane technicznie budynki mogą mieć przeróżne przeznaczenie. Mogą to być równie dobrze inteligentne domy, ale także budynki użyteczności publicznej, szkoły, szpitale czy banki. Poza wykorzystywaniem nowoczesnych technologii ułatwiających funkcjonowanie, inteligentne budynki posiadają instalacje, które realnie pozwalają oszczędzać energię. To z jednej strony wpisuje się w trend pro-ekologiczny, ale wydaje się być także doskonałym rozwiązaniem na czasy, w których mamy do czynienia z wysokimi rachunkami za energię. Paradoksalnie kryzys energetyczny, jakiego jesteśmy świadkami, może przyspieszyć stosowanie inteligentnych rozwiązań i jeszcze większe zainteresowanie nimi.

Technologie cyfrowe w wielkoskalowym budownictwie miejskim

Mimo, że budownictwo wciąż jest odrobinę „w tyle”, jeśli chodzi o wykorzystywanie nowoczesnych rozwiązań, cyfryzacja w tej branży systematycznie się rozwija. Jakie technologie cyfrowe stosowane są w budownictwie miejskim? Są to między innymi technologie AR (Augmented Reality), BIM, czyli modelowanie informacji o budynku, inteligentne miasta czy internet rzeczy.

BIM to zintegrowane projektowanie w 3D, które bardzo szybko się rozwija. Technologia rozszerzonej rzeczywistości pozwala stworzyć wirtualny model budynku w takiej formie, jak gdyby był już realnie zbudowany. Pozwala to w bardzo łatwy sposób zarządzać i koordynować prace różnych zespołów, odpowiedzialnych za instalacje, architekturę i konstrukcję.

Modelowanie BIM umożliwia zwiększenie efektywności inwestycji i zniwelowanie ewentualnych błędów na bardzo wczesnym etapie. Co istotne, łączenie modeli z danymi (np. pochodzącymi z georadarów), pozwala na tworzenie budynków przyjaznych środowisku. Prototypowanie inwestycji to ułatwienie zarówno dla architektów, jak i dla klientów końcowych (w przypadku budownictwa mieszkalnego i przestrzeni miejskich). Technologie cyfrowe pozwalają na tworzenie dopasowanych indywidualnie rozwiązań, ale również niezwykle dokładnych i realistycznych. Możliwości modelowania inwestycji są imponujące i świetnie nadają się do tworzenia zarówno inwestycji mieszkalnych, jak i wielkoskalowego budownictwa miejskiego. Dobrym przykładem może być stworzony za pomocą technologii BIM norweski most Randselva, który jednogłośnie został okrzyknięty najlepszym projektem BIM na całym świecie. Projekt ten był niezwykle skomplikowany m.in. ze względu na złożoną geometrię i układ zbrojenia, a stworzenie modelu 3D bardzo ułatwiło pracę zarówno na etapie projektu, jak dalszego wykonania. Co ciekawe, w pracy nad mostem brało udział kilka zespołów projektowych, w tym jeden pochodzący z naszego kraju.

Podsumowując:
Trendy w architekturze i nowoczesnej urbanistyce odpowiadają wyzwaniom wywołanym zmianom klimatycznym, a dużą w nich rolę odgrywają nowoczesne technologie. Jak widać na przykładach wartościowych rewitalizacji obszarów miejskich w Polsce, projektanci idą z duchem odchodzenia od betonozy, jednocześnie odpowiadając na potrzeby mieszkańców. Przyjazna przestrzeń miejska powinna być nie tylko zaprojektowana zgodnie z naturą, ale stawiać właśnie potrzeby mieszkańców na pierwszy miejscu. Strategia miast przyszłości wiąże się ściśle z wykorzystywaniem nowoczesnych technologii, które pozwolą tworzyć budynki nie tylko efektywne energetycznie, ale też użytecznie i kosztowo.

Więcej na: XV edycja Smart City Forum.