Włocławek ma plan transformacji energetycznej do 2040 r. Stworzył go algorytm

Włocławek jest jednym z miast-pionierów, które zgłaszają gotowość do przeprowadzenia ambitnej transformacji energetycznej – z myślą o całkowitej eliminacji smogu oraz znacznej redukcji emisji CO2. Raport Forum Energii pozwoli zminimalizować ryzyko podejmowania nietrafionych decyzji i ponoszenia związanych z tym kosztów.

„Transformacja energetyczna to jeden z priorytetów Włocławka. Od lat inwestujemy w pasywne i efektywne energetycznie budownictwo, czego przykładem są m.in. mieszkania socjalne budowane przez miasto. Zależy nam na tym, aby proces zmian był dobrze zaplanowany, bazował na wiarygodnych danych, ale też pozwalał na inwestowanie środków tam, gdzie są one najbardziej potrzebne. Analiza Forum Energii to dla nas źródło wiedzy i motywacja do tego, aby na proces transformacji patrzeć całościowo, dbając o zachowanie racjonalnej wysokości rachunków, które ponosimy w mieście zarówno my jako władze lokalne, jak mieszkańcy naszego miasta” – przyznaje Krzysztof Kukucki, prezydent Włocławka.

Punkt wyjścia dla transformacji Włocławka to m.in.:

• 75% powierzchni dominujących w mieście wielorodzinnych budynków mieszkalnych (zarówno prywatnych, jak i miejskich), zaliczających się do najniższych klas termomodernizacji.
• 12% powierzchni budynków mieszkalnych w złym stanie technicznym, ogrzewanych nieefektywnymi źródłami ciepła – ich mieszkańcy są zagrożeni ubóstwem energetycznym.
• Prawie 30% domów jednorodzinnych ogrzewanych za pomocą kotłów węglowych starego typu, tzw. kopciuchów. Średnie zużycie ciepła przez budynki we Włocławku wynoszące 184 kWh/m2 na rok – to ponad dwa i pół razy więcej niż pożądana norma dla nowych budynków.
• Silna zależność od węgla lokalnych przedsiębiorstw ciepłowniczych.

Przeprowadzona przez Forum Energii analiza optymalnych scenariuszy działań dla Włocławka wskazuje, że duża zależność miasta od paliw kopalnych wiąże się z coraz wyższymi kosztami ciepła, jakie będą ponosić mieszkańcy. Utrzymywanie status quo i brak działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej budynków oraz wymiany źródeł ciepła jest najdroższym scenariuszem działań, którego koszt to 9 mld zł do 2040 r. Jednocześnie plan transformacji, który w krótkiej perspektywie czasowej wydaje się najmniej kosztownym, zakłada znaczący wzrost udziału gazu w ogrzewnictwie, co w dłuższym horyzoncie rodzi ryzyko dalszego wzrostu kosztów ogrzewania (po wejściu w życie ETS2). Oba scenariusze zakładające wysokie uzależnienie od importowanych paliw kopalnych, będą wpływały negatywnie również na kwestię lokalnego i krajowego bezpieczeństwa energetycznego.

Rekomendowany przez Forum Energii plan transformacji energetycznej do 2040 r. pozwoli na całkowitą eliminację smogu z ogrzewnictwa oraz redukcję emisji CO2 o 80% względem 1990 r. we Włocławku.  Koszty jego realizacji wynoszą 3,6 mld zł w perspektywie 17 lat i obejmują m.in. obniżanie zapotrzebowania na energię w mieście (czyli podniesienie efektywności energetycznej 80% budynków do wysokiego standardu) oraz inwestycje w niskoemisyjne technologie, takie jak: pompy ciepła, indywidualne instalacje fotowoltaiczne, duże farmy fotowoltaiczne, wspierane magazynami energii elektrycznej. Odpowiednie inwestycje muszą zostać zrealizowane przez miejskie systemy ciepłownicze Włocławka (MPEC Włocławek i lokalną ciepłownię w dzielnicy Zazamcze). Niezbędne będzie również podjęcie współpracy w zakresie redukcji emisji CO2 z największym emitentem na terenie miasta, czyli zakładem Anwil S.A. należącym do grupy Orlen.

Wykres: Energia użytkowa na potrzeby ogrzewania budynków (MWh) we Włocławku w 2023 i 2040 r. w rekomendowanym scenariuszu

Dzięki wdrożeniu we Włocławku rekomendowanego scenariusza, średnioroczne oszczędności w rachunkach za ciepło w 2040 roku mogą wynieść 281 mln zł (obecne koszty roczne to 526 mln zł). Powodzenie tego procesu będzie zależało m.in. od wsparcia, także finansowego, kierowanego do właścicieli nieruchomości na terenie miasta. Dużą rolę do odegrania w tym zakresie będzie miała kontynuacja i dalszy rozwój krajowych programów, takich jak „Czyste Powietrze”.

Wyzwania dla wszystkich miast w Polsce – działania po stronie rządu

Nie tylko Włocławek mierzy się z ekonomicznymi i zdrowotnymi konsekwencjami zapóźnień w inwestycjach obszarze energetyki i ochrony powietrza. Ten problem dotyka każdego samorządu w Polsce. Obecnie odpowiedzialność za działania prowadzące do transformacji energetycznej, o graniczenie emisji CO2 i innych szkodliwych pyłów jest rozproszona i podzielona między rząd, sektor prywatny, obywateli, a także samorządy. Część problemów jest trudna do zarządzenia bez wytyczenia celów, promowanych rozwiązań i zapewnienia środków na poziomie centralnym. Dlatego w raporcie Forum Energii znalazły się także rekomendacje dla rządu, a wśród nich m.in.:

Wyznaczenie celów strategicznych transformacji w dokumentach krajowych;

• Przeciwdziałanie ubóstwu energetycznemu m.in. dzięki wykorzystywaniu dostępnych pieniędzy z UE;
• Wzmocnienie wydatkowania funduszy oraz mierzenie efektów końcowych inwestycji;
• Zmiany w programie „Czyste Powietrze”.

#OZE #Polska #Smog #Włocławek