Branża wytyka wady programu „Czyste Powietrze”. Mowa o masowych nadużyciach i oszustwach

Według ekspertów PORT PC, szczególnie poszkodowane zostały osoby o najniższych dochodach, które były uprawnione do najwyższego poziomu dofinansowania. W wielu przypadkach miały one paść ofiarą nieuczciwych firm instalatorskich, które wykorzystały luki w systemie.

„Dotacje szły na niskiej jakości instalacje”

Od 2022 roku beneficjenci z III grupy dochodowej mogli liczyć nawet na 100 proc. dofinansowania kosztów netto, z czego połowa środków była wypłacana firmom instalacyjnym z góry. W praktyce – jak twierdzi PORT PC – system ten otworzył drogę do oszustw.

– Miliardy złotych zostały wydane na instalacje niskiej jakości, a beneficjenci padli ofiarą systemowych nieprawidłowości – mówi Paweł Lachman, prezes zarządu PORT PC.

Organizacja wskazuje na przypadki nakłaniania klientów do podpisywania niekorzystnych umów, instalowania urządzeń o zbyt małej mocy lub niskiej jakości, a także montażu pomp ciepła w budynkach, które nie były do tego technicznie przystosowane.

Brak nadzoru i audytów

Kolejnym zarzutem jest brak obowiązkowych audytów energetycznych oraz niewystarczający nadzór nad doborem urządzeń. W efekcie montowano pompy ciepła w nieocieplonych budynkach, co prowadziło do tzw. „rachunków grozy” – drastycznego wzrostu kosztów ogrzewania.

Wielu beneficjentów zostało również pozbawionych serwisu i gwarancji, ponieważ firmy instalacyjne znikały z rynku po zakończeniu inwestycji. Jak relacjonuje Miłosz Jakubowski, prawnik współpracujący z samorządami, nieuczciwe firmy groziły gminom pozwami, a poszkodowani bali się zgłaszać problemy w obawie przed koniecznością zwrotu dotacji.

Czy program został zatrzymany za późno?

Choć rządowy program został wstrzymany w listopadzie 2024 roku, PORT PC twierdzi, że sygnały ostrzegawcze docierały do instytucji publicznych już pół roku wcześniej. Tylko w 2024 roku wnioski z II i III grupy dofinansowania przekroczyły wartość 10 mld zł, z czego aż 8 mld zł trafiło do najuboższych gospodarstw domowych.

Branża apeluje o systemowe zmiany

PORT PC przygotował listę kluczowych postulatów, które mają przywrócić wiarygodność programowi „Czyste Powietrze”:

• Wprowadzenie certyfikowanej listy wykonawców,
• Ścisła kontrola jakości instalacji i audytów powykonawczych,
• Weryfikacja urządzeń na liście ZUM (Zielone Urządzenia i Materiały),
• Wprowadzenie bazy cen referencyjnych,
• Wsparcie finansowe dla gmin jako operatorów programu,
• Udostępnienie poszkodowanym realnych danych o kosztach ogrzewania i eksploatacji urządzeń.

Organizacja uruchomiła także specjalną infolinię (882 574 569), gdzie beneficjenci mogą zgłaszać nieprawidłowości i uzyskać pomoc ekspercką.

– Brak skutecznych działań może zablokować transformację energetyczną w Polsce, bo obywatele tracą zaufanie do dotacji i nowoczesnych technologii – podsumował Paweł Lachman, wzywając rząd i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska do natychmiastowych działań.

Źródło: money.pl

#CzystePowietrze #Dotacje #PompyCiepła #TransformacjaEnergetyczna #PORTPC #EfektywnośćEnergetyczna #ZielonaEnergia #NFOŚiGW #Dotacje2025