Reforma przyłączeń do sieci pod ostrzałem. Branża OZE alarmuje: „To może zahamować rozwój”

Nowe obowiązki i opłaty – zbyt wysokie i nieuzasadnione?

Kluczowe zmiany zawarte w projekcie obejmują:

• skrócenie ważności warunków przyłączenia z 24 do 12 miesięcy,
• podniesienie zaliczki za każdy kW mocy z 30 do 60 zł,
• bezzwrotną opłatę za rozpatrzenie wniosku o przyłączenie (1 zł/kW, do 100 tys. zł),
• obowiązkowe zabezpieczenia finansowe do 12 mln zł.

Zdaniem Polskiego Stowarzyszenia Fotowoltaiki (PSF), nowe przepisy zamiast ułatwiać, mogą zatrzymać rozwój OZE – zwłaszcza w przypadku mniejszych deweloperów i inwestorów, dla których dodatkowe koszty będą nie do udźwignięcia. W podobnym tonie wypowiada się Stowarzyszenie Energii Odnawialnej, które ostrzega przed „arbitralnym” ustalaniem wysokości opłat i wzywa do ich waloryzowania w oparciu o inflację.

Branża podkreśla, że rozpatrywanie wniosków o przyłączenie jest obowiązkiem operatorów i nie powinno być przedmiotem osobnej opłaty. Pojawia się też propozycja umożliwienia wnoszenia zaliczek w formie gwarancji bankowej, co miałoby ograniczyć ryzyko finansowe inwestorów.

Kamienie milowe – zbyt krótkie terminy, zbyt duże ryzyko

Kolejnym krytykowanym punktem są tzw. kamienie milowe – czyli sztywne terminy, po których przekroczeniu operatorzy będą mogli wypowiedzieć umowy przyłączeniowe. Branża OZE ostrzega, że 24 miesiące na uzyskanie zgód administracyjnych to w wielu przypadkach za mało, szczególnie dla projektów wiatrowych, wodorowych czy jądrowych, gdzie sam proces uzgodnień może trwać latami.

Konfederacja Lewiatan, PSEW, Polskie Elektrownie Jądrowe czy Orlen apelują o wydłużenie terminów do 36–48 miesięcy i różnicowanie ich w zależności od technologii. Wskazują też, że takie ograniczenia mogą w praktyce eliminować kluczowe inwestycje infrastrukturalne.

Aukcje na wolne moce – bez zabezpieczeń i z ryzykiem spekulacji?

Projekt przewiduje aukcyjny system rozdzielania wolnych mocy przyłączeniowych. Krytycy wskazują jednak, że oparcie aukcji wyłącznie o kryterium ceny może prowadzić do spekulacji i blokowania zasobów przez niewiarygodnych graczy. Proponują wprowadzenie systemu prekwalifikacji oraz uwzględnienie kryteriów pozacenowych – np. stopnia przygotowania inwestycji.

Podmioty takie jak Iberdrola, Lightsource czy SEO chcą, by aukcje były zarezerwowane dla projektów z rzeczywistymi szansami na realizację – nie dla tych, którzy liczą wyłącznie na handel prawami do przyłączeń.

Głos przemysłu i instytucji publicznych

Swój sprzeciw wobec części propozycji wyraził również przemysł energochłonny (np. KGHM, Izba Hutnicza), który obawia się wzrostu kosztów i obowiązków związanych z przyłączaniem nowych instalacji. Wskazano m.in. na niespójność projektu z rzeczywistością zakładów przemysłowych, które funkcjonują w oparciu o własne sieci i nie prowadzą aukcji mocy.

Dodatkowo URE alarmuje, że nowelizacja oznacza zwiększenie zakresu obowiązków urzędu, bez zapewnienia środków na nowe etaty. Z kolei Ministerstwo Infrastruktury oraz PKP PLK wskazują, że zmiany mogą opóźnić realizację inwestycji kolejowych.

Projekt reformy przyłączeń zamiast ułatwić inwestycje, może – zdaniem wielu – wprowadzić kolejne bariery. Konsultacje pokazały, że kluczowe zapisy wymagają korekt, jeśli celem rzeczywiście ma być przyspieszenie transformacji energetycznej i rozwój OZE w Polsce.

Źródło: Wysokie Napięcie

#OZE #energetyka #przyłącza #prawoenergetyczne #transformacjaenergetyczna #fotowoltaika #wiatraki #siećenergetyczna #deregulacja